Okno na Watykan

Samarytanin w Sieci

ks. Włodzimierz Lewandowski

Nasze światło niech nie bierze się ze sztuczek czy efektów specjalnych, ale z bycia blisko tych, których jako zranionych spotkamy na naszej drodze i obejmiemy ich z miłością i czułością.

Samarytanin w sieci

https://www.fullypresent.website/it.html

Dekret i duszpasterska refleksja. Dwa dokumenty o tym samym, ale nie tak samo. Jedno to normy prawne, drugie poszukiwanie drogi. Tak można porównać ogłoszony 30 marca „Dekret ogólny Konferencji Episkopatu Polski w sprawie występowania duchownych, członków instytutów życia konsekrowanego, stowarzyszeń apostolskich i niektórych wiernych świeckich w mediach” i opublikowaną przez Dykasterię ds. Komunikacji w poniedziałek po Zesłaniu Ducha Świętego „duszpasterską refleksję o zaangażowaniu w mediach społecznościowych – Ku pełnej obecności”.

Co ciekawe, o ile pierwszy dokument wywołał chwilową burzę w szklance wody, to drugi, poza krótkim omówieniem konferencji prasowej, na której został zaprezentowany, nie spotkał się z większym zainteresowaniem. Być może wynika to z braku tłumaczenia na język polski. Choć, jak podejrzewam, nie jest to jedyny powód. Ale zostawmy domysły na boku i przyjrzyjmy się watykańskiej refleksji.

Celem jest…

Dokument składa się z kilku części. W pierwszej analizuje rzeczywistość cyfrową, w jakiej Kościół funkcjonuje, w drugiej znajdują się konkretne propozycje. W zamiarze twórców Wskazań mają one pomóc w przejściu od narzędzi, jakim są media społecznościowe, do kultury spotkania. „Narzędzia są środkiem do celu. Kiedy przez kulturę narzędzie jest udostępniane innym, wówczas kultura osiąga wyjątkowy cel: kultura ewangelizuje, a więc Kościół może zostać zintegrowany z kulturą” (ks. Lucio Ruis, sekretarz Dykasterii).

Zatem cyfrowa rzeczywistość. „W epoce cyfrowej ludzkość poczyniła wielkie postępy, ale pojawiło się pilne pytanie, na które trzeba odpowiedzieć, dotyczące tego, w jaki sposób my, jako jednostki i wspólnota kościelna, możemy w cyfrowym świecie żyć jako ‘miłujący bliźni’, autentycznie obecni i ‘uważni’ na siebie we wspólnej wędrówce ‘cyfrowymi drogami’”. 

W tej nowej, cyfrowej rzeczywistości „wielu chrześcijan prosi o inspirację i wskazówki, ponieważ media społecznościowe, będące jednym z przejawów kultury cyfrowej, wywierają głęboki wpływ zarówno na nasze wspólnoty wiary, jak i nasze indywidualne drogi duchowe”.

Jak miłosierny Samarytanin

„Jak nasze człowieczeństwo przejawia się w naszej obecności w środowiskach cyfrowych? (…) Ile naszej wiary znajduje żywe wyraz w środowisku cyfrowym? Kto jest moim bliźnim w mediach społecznościowych?” Próbując zmierzyć się z tymi pytaniami Dokument proponuje cztery bloki, oparte na przypowieści o miłosiernym Samarytaninie:

  1. Uwaga na pułapki „cyfrowych dróg”. Naucz się patrzeć z perspektywy tego, który wpadł w ręce zbójców (por. Łk 10,36)
  2. Od świadomości (wiedzy) do prawdziwego spotkania. Uczcie się od tego, który potrafił współczuć (por. Łk 10,33).
  3. Od spotkania do wspólnoty. „Zaopiekuj się nim” (por. Łk 10,35). Rozszerz proces uzdrawiania na innych.
  4. Charakterystyczny styl. „Kochaj… i żyj” (por. Łk 10, 27-28).

Konkludując, Paolo Ruffini pisze na koniec: „Niech naszym przewodnikiem będzie ikona Dobrego Samarytanina, opatrującego rany pobitego, zalewającego je oliwą i winem. Niech nasza komunikacja będzie jak pachnący olejek na ból i wino na szczęście. Nasze światło niech nie bierze się ze sztuczek czy efektów specjalnych, ale z bycia blisko tych, których jako zranionych spotkamy na naszej drodze i obejmiemy ich z miłością i czułością”.

Co dalej?

Dykasteria nie zatrzymała się na publikacji duszpasterskich refleksji. Wraz z nimi uruchomiła platformę cyfrową Fully Present, mającą być miejscem spotkania i wymiany doświadczeń „tkaczy komunii”, którzy dzięki kreatywnej miłości będą mogli „wyobrazić sobie nowe modele, zbudowane na zaufaniu, przejrzystości i umiejętności włączania, ucząc się bycia w Bożej obecności i będące znakiem świadectwa”. 

W jaki sposób można włączyć się w inicjatywę dykasterii? Oto konkretne wskazania:

  1. Po pierwsze – dziel się troską. Udostępnij zestaw narzędzi Fully Present, obejmujący streszczenie dokumentu, pytania do wspólnej dyskusji i kilka przydatnych elementów wizualnych.
  2. Dwa – nanieś na mapę. Stwórzmy wspólnie mapę, będącą bazą opartych na wierze (faith-based) mediów, dodając oficjalne dokumenty Kościoła, publikacje akademickie, lokalne lub cyfrowe wydarzenia o podobnej tematyce.
  3. Weź udział w cyfrowej kawie. Globalne seminaria internetowe, oraz mniejsze, lokalne „kawy cyfrowe”, będą organizowane online, aby zastanowić się jak kontynuować podróż w kierunku pełnej obecności.

Zajrzyjmy do pomocy 

Oto kilka pytań do wspólnej dyskusji i indywidualnej refleksji:

  1. Cyfrowe drogi: Jak nasze człowieczeństwo objawia się w świecie cyfrowym? Ile naszych cyfrowych relacji jest owocem głębokiej i szczerej komunikacji, a ile jest ukształtowanych przez niekwestionowane opinie i emocjonalne reakcje?
  2. Od świadomości (wiedzy) do realnego spotkania: Jak możemy tworzyć zdrowe doświadczenia online, w których ludzie mogą angażować się w rozmowę i niwelować różnice w duchu wzajemnego słuchania?
  3. Od spotkania do wspólnoty: Jak możemy przywrócić środowisko internetowe temu, czym może i powinno być: miejscem dzielenia się, współpracy i przynależności, opartym na wzajemnym zaufaniu? Co to znaczy „leczyć rany” w mediach społecznościowych? Jak budować środowiska kościelne, zdolne przyjąć i integrować „peryferie geograficzne i egzystencjalne” dzisiejszych kultur?
  4. Charakterystyczny styl: Jak możemy uzdrowić środowisko cyfrowe? Jak promować gościnność oraz możliwości uzdrowienia i pojednania? Jak „styl” Boga objawić się może w mediach społecznościowych?

Oczywiście nie jest to prezentacja kompletna. Na dobra sprawę potrzeba zespołu, który przetłumaczy Wskazania, udostępni narzędzia i zajmie się promocją inicjatywy Dykasterii. Z ostatnim może być różnie. Przed kilku laty środowisko dziennikarzy katolickich we Włoszech (UCSI), wspólnie z różnymi ośrodkami akademickimi, pedagogami i psychologami, policją i internautami, zainicjowało akcję „Parole Ostili” – promującą zachowania, w Internecie i nie tylko, bez wrogich słów. Na jej potrzeby ułożono dekalog komunikacji bez wrogich słów. Na kolejnych etapach pojawiały się dekalogi komunikacji w szkole, sporcie, polityce. Pierwszym bezskutecznie próbowałem zainteresować medioznawców i ludzi mediów. Obawiam się, sądząc po braku zainteresowania, że podobny los spotka inicjatywę „Ku pełnej obecności”.

***

Sięgnij do innych tekstów autora.

Jeśli podoba Ci się nasz portal i chcesz, żeby dalej istniał i się rozwijał możesz nas wesprzeć na PATRONITE.